Hỏi: Tôi có một người rất thân đang gặp nhiều khó khăn và khổ đau, chị ta không tìm được một lối sống nào cho có hạnh phúc. Tôi tin rằng nếu chị ta bớt dính mắc và bớt quan trọng hóa những ý nghĩ của mình hơn, đời chị sẽ bớt khổ đau. Đây là điều mà tôi học được trong thiền tập. Nhưng tôi nghĩ là chị chưa sẳn sàng để tìm hiểu về đạo Phật, hay là chịu tập thiền trong lúc này. Tôi rất muốn được giúp chị và hướng dẫn chị vào con đường tu học. Tôi phải làm cách nào đây, tôi không muốn giảng đạo Phật cho chị, hay là bắt chị làm những việc gì mà chị ta chưa sẵn sàng?
Narayan Lebenson Grady: Câu trả lời ngắn gọn là ta không thể nào ép buộc người khác tu học hay ngồi thiền được.
Và câu trả lời dài dòng là hành trình bước vào con đường tu học nó huyền bí và khó nghĩ bàn hơn là bạn tưởng! Nhưng nhiều khi chúng ta lại vô tình xua đẩy người khác tách ra xa con đường tu học, chỉ vì ta quá muốn kéo họ vào, vì ta nghĩ là nó mang lại ích lợi cho người kia. Cho dầu ý ta có tốt đẹp đến đâu!
Hãy tin vào sự chân thành của bạn. Khi ta thành thật muốn làm vơi đi những khổ đau của người bạn mình, họ sẽ cảm nhận được tình thương và sự quan tâm của ta. Và khi bạn cho rằng, chị ta sẽ ít gặp vấn đề nếu chị bớt quan trọng hóa những ý nghĩ của mình, nhưng bạn thấy không, thật ra đó cũng chỉ là một ý nghĩ của chính bạn mà thôi. Tôi không nói là nó sai, nhưng khi bạn bị dính mắc vào ý tưởng này, bạn sẽ không có thể giúp ích gì được nữa. Điều bạn có thể giúp cho chị ta là nhận diện được sự thật rằng chị ta chưa sẵn sàng bước vào con đường tu học. Tôn trọng điều ấy là một biểu hiện của tâm từ. Và nếu như bạn nghĩ rằng chị ta đang có những khó khăn nào đó, thì bạn vẫn có thể nhờ những sự giúp đỡ cụ thể khác.
Nhưng đôi khi, một cách hay nhất để ta biểu lộ tâm từ của mình là đừng cho một lời khuyên nào hết. Ta chỉ cần thật sự có mặt với họ trong tĩnh lặng, và cho phép người kia thật sự có mặt với chính mình. Tôi nhận thấy một điều khó nhất trong cuộc đời này là ngồi yên nhìn người mình thương chịu khổ đau, trong khi ta biết rằng có một lối thoát. Lẽ dĩ nhiên là tôi không khuyên bạn ngồi yên và đừng làm gì hết. Bạn vẫn cứ tiếp tục sự tu học của mình đó chứ! Và khi ta có được sự sáng suốt và rỗng lặng trong ta, ta sẽ có thể giúp được người bạn kia bằng cách ban cho họ có một không gian, một môi trường an tĩnh và rộng lớn hơn.
Tình thương và sự chăm sóc của bạn phải là kết quả của sự thực tập của chính mình. Sự tu tập của bạn giúp ích cho chính bạn như thế nào, thì chúng cũng sẽ mang lại lợi ích cho người kia như thế ấy. Tôi chắc chắn là vậy! Nếu bạn lúc nào cũng hạnh phúc và an vui, thì rồi một ngày nào đó người kia sẽ thắc mắc và muốn biết. Và lúc đó, bạn có thể chia sẻ hết với họ những gì bạn có. Biểu hiện sự thực tập qua sự sống của chính mình, bao giờ cũng có hiệu lực hơn là lời nói suông.
Điều ấy có nghĩa là, thay vì nghĩ rằng sự tu học sẽ giúp cho người bạn mình được hạnh phúc hơn, ta hãy tự chính mình thực hành điều ấy. Hãy buông bỏ đi những dính mắc cá nhân, đó cũng là một sự thực tập của chính ta.
Trích từ “Đức Phật Bên Trong” – nguyễn duy nhiên