Tôi bỗng nghe bà già lớn tiếng:
- Ối giời, cô Mỹ này chắc mù! Nại nhè cái ông não mà hỏi trai vơ nai xăng...
Tôi không quay lại, tỉnh bơ làm như không nghe thấy, không hiểu tiếng Việt. Cô gái trả lời:
- Con thấy ông ta cũng đâu già gì lắm mà mẹ gọi là ông lão. Ổng nhiều lắm là 60 trở lại thôi. Cô Mỹ đòi xem tuổi là làm theo luật...
Bà già cãi lại, càng lớn tiếng:
- Nuật, nuật cái gì? Nó dở hơi quá chứ nị! Gớm, ông ấy già thế kia mà mày bảo không già à? Râu ria không cạo, cứ tùm num y như tụi Mễ ấy. Khiếp! Nại còn đeo kính não nữa...
Cô gái vẫn che chở tôi, nhẹ nhàng:
- Kính cận thị mà mẹ! Thằng Tí nhà mình mới 10 tuổi nó cũng đeo, có gì đâu! Nhưng con thấy râu tóc ổng vẫn còn đen cơ mà!
Bà già mắng át:
- Mày cứ bênh não. Bạc thì não nhuộm đi thành đen, khó gì nào!
Bị bà già vô cớ vu oan giá họa, tôi bực mình “nắm” chứ, trong lòng muốn vả cho vài cái, mà vẫn cố làm ngơ, mặt lạnh như tiền, cũng không quay lại nhìn. Một lát, lại nghe tiếng bà oang oang:
- Quái, sao mình nói nớn thế mà ông não không phản ứng gì cả nhỉ? Hay nà não điếc? Hay nà không chừng não nà Hàn quốc hay nà người Nào... Tao cứ tưởng não nà Việt Nam chứ, biết thế này tao nói nàm gì cho tốn hơi.
Cho đến bây giờ tôi vẫn chưa biết rõ mặt mũi bà già giết giặc kia tròn méo như thế nào và không biết bà có ân oán giang hồ gì với tôi không. Nhưng từ đó rút kinh nghiệm, mỗi lần vào tiệm Mỹ mua rượu, tôi phải “nen nén” nhìn phía trước phía sau xem có quý vị đồng hương yêu quý nào không. Đồng hương ơi là đồng hương!
2. Thời gian đầu định cư tại Portland, năm 1985, do bạn bè giới thiệu, tôi share phòng với một ông xa lạ, gốc Quảng, tuổi khoảng 60, 65. Thực ra, ông ta có vợ con và có nhà, nhưng vì ăn welfare, tôi đoán, hai vợ chồng giả vờ ly hôn, ông ta mướn phòng sống riêng... với tôi. Trên thực tế, ông luôn vắng mặt, giao hẳn cái apartment hai phòng ngủ cho tôi, lâu lâu tạt qua để kiểm lại đồ đạc.
Ông ta tính tình vui vẻ, nhưng có cái bệnh ưa cãi. Càng về già càng cãi dữ. Thỉnh thoảng, cùng ngồi uống ly bia, chuyện trò với nhau. Hễ tôi nói trắng, ông ta nói đen, và ngược lại. Hễ tôi nói Việt Cộng xấu, ông cho chúng nó tốt. Hễ tôi nói VC tốt, ông bảo chúng nó xấu. Vân vân…
Một lần "cãi" nhau, tôi nói: “Ông thấy đó, rõ ràng như hai với hai là bốn, chứ còn gì nữa”, thấy ông gật gù ra dáng đồng ý. Tôi mừng thầm trước chiến thắng "đột xuất", nghĩ rằng phen này ít ra “thằng chả đồng ý với mình, không thể cãi nổi”. Bỗng, sau ba giây, ông ta hắng giọng để lấy trớn, rồi tuyên bố:
- Cũng chưa chắc đâu nha. Không bao giờ có sự thật tuyệt đối. Hai với hai có khi là ba, có khi là năm đó nha...
Mà không giải thích thêm bằng ví dụ cụ thể nào. Đến nước này thì tôi chịu hết nổi, khổ sở vò tai bứt tóc. Và bật đứng dậy, giơ cả hai tay gồm đủ mười ngón lên trời, run rẩy:
- Thưa bố, con xin chịu thua bố. Ai can du, ai van du, xin bố tha cho con làm phước, con xin đầu hàng, vô điều kiện...
Nói xong, tôi toan bước vô phòng thì bị ông ta chận ngang cửa:
- Anh không được đầu hàng. Chịu thua đâu dễ dàng như vậy. Anh phải cãi tiếp.
Kinh hãi, một tháng trước khi hết hạn "hợp đồng", tôi bèn dọn ra. Ông ta không bao giờ hỏi lý do tại sao.
3. Gần nhà tôi có một tiệm bún bò Huế mới mở, ế khách. Nội tướng của tôi muốn mua to go một tô về ăn thử. Chủ tiệm là một bà tuổi sồn sồn, đon đả mời vào. Trong khi chờ nhà bếp bưng ra, bà hỏi tôi đủ chuyện làm quà, tuổi tác, vợ con, cháu nội, cháu ngoại, qua Mỹ lâu chưa, diện gì, công ăn việc làm... một cách thân tình như đã quen nhau từ tiền kiếp. Tôi chỉ trả lời ậm ừ cho qua, đợi giờ thoát hiểm. Bỗng nhiên, bà nhìn chăm chú vào mặt tôi, rồi phán:
- Ông chắc là Hát Ô mới qua. Cỡ như ông, bây giờ ở không, cũng nên vô mấy chợ VN xin lau dọn, lặt rau, ngày kiếm vài chục cũng đỡ cái thân già.
Cũng may, vừa lúc ấy hộp bún bò đem ra. Tôi vội vàng chuồn lẹ, như bị ma đuổi, sợ bà chủ tiệm túm lại, tìm giúp thêm cho việc làm. Về nhà, vào phòng tắm soi gương, và tự hỏi: "Làm thế nào để thành ông Hát Ô già?", bắt chước Montesquieu, thế kỷ XVIII, đã viết: "Comment peut-on être Persan?" (Làm thế nào để có thể thành người Ba Tư?).
Portland, 5, 2013
Người Lính Già Oregon
Trích: Tuổi già ơi chào mi
Tác giả: Người lính già Oregon