Từ yêu có thể có hai nghĩa tuyệt đối khác nhau - không chỉ khác nhau, mà còn đối lập hẳn nhau. Một nghĩa là yêu như mối quan hệ, nghĩa kia là yêu như trạng thái của bản thể. Khoảnh khắc yêu trở thành mối quan hệ nó trở thành tù túng, bởi vì có trông đợi và có đòi hỏi và có thất vọng, và nỗ lực từ cả hai phía để chi phối. Mối quan hệ không phải là điều đúng. Nhưng yêu như trạng thái của bản thể là hoàn toàn khác. Nó nghĩa là bạn đơn giản yêu; bạn không tạo ra mối quan hệ từ nó. Tình yêu của bạn cũng giống như hương thơm của hoa. Nó không tạo ra mối quan hệ; nó không đòi hỏi bạn phải hiện hữu theo cách nào đó, phải hành xử theo cách nào đó, phải hành động theo cách nào đó. Nó không đòi hỏi gì cả. Nó đơn giản chia sẻ. Và trong chia sẻ cũng không có ham muốn về đền ơn nào cả. Bản thân việc chia sẻ là sự đền ơn rồi.
Khi tình yêu trở thành giống như hương thơm với bạn, thế thì nó có cái đẹp vô cùng. Và nó là cái gì đó cao xa ở trên cái gọi là nhân loại - nó có cái gì đó của điều thiêng liêng. Khi tình yêu trở thành trạng thái, bạn không thể làm được gì về nó. Nó sẽ toả sáng nhưng nó sẽ không tạo ra bất kì giam hãm nào cho bất kì ai, mà nó cũng không cho phép bạn bị bất kì ai khác giam hãm.
Nhưng bạn đã quen tạo ra quan hệ, từ chính thời thơ ấu của mình. Một người lạ, và bạn phải tạo ra quan hệ với người đó như cha của bạn. Bạn không thể chắc chắn rằng người đó thực sự là cha mình đâu...
Tôi đã nghe nói về một người xem tướng tay thường hay đọc tay của mọi người. Một người vô thần, một thanh niên không tin vào Thượng đế và không tin vào bất kì loại chuyện nhảm nhí nào - xem tướng tay, chiêm tinh - đi tới người xem tướng tay này và nói, "Nếu khoa học của ông là đúng, hãy đọc tay tôi và nói cho tôi cha tôi ngay bây giờ đang ở đâu."
Người xem tướng tay nhìn vào bàn tay anh ta và nói, "Cha anh đã đi đánh cá rồi." Người vô thần cười to. Anh ta nói, "Đây là điều tôi nói: điều đó tất cả đều vô nghĩa. Cha tôi đã chết từ ba năm trước rồi; làm sao ông ấy có thể đi đánh cá hôm nay được?"
Người xem tướng tay nói, "Điều đó không phải là việc của tôi, nhưng sự thực là, cái người đã chết ấy không phải là cha anh. Cha thực của anh đang đánh cá. Anh hãy tới mẹ anh và hỏi mà xem. Nếu bà ấy chân thành và chân thực, bà ấy sẽ nói cho anh rằng người đã chết đó không phải là cha anh - mặc dầu anh đã tạo ra sự thân thuộc bởi vì anh đã được bảo rằng ông ấy là cha anh."
Cả đời bạn bị bao quanh bởi nhiều loại quan hệ. và quan hệ như vậy, thực hay tưởng tượng, đều là loại nô lệ tâm lí rất tinh vi. Hoặc bạn làm người khác thành nô lệ, hoặc bản thân bạn trở thành nô lệ.
Điểm khác cần lưu ý là ở chỗ bạn không thể làm ai đó thành nô lệ mà không tự mình trở thành nô lệ. Phận nô lệ là chiếc kiếm hai lưỡi. Người ta có thể mạnh hơn, người ta có thể yếu hơn, nhưng trong mọi quan hệ bạn đều trở thành cai ngục và người khác trở thành tù nhân. Từ phía mình, người đó là cai ngục và bạn là tù nhân. Và đây là một trong những nguyên nhân nền tảng làm cho nhân loại sống trong buồn bã thế, trong trạng thái buồn phiền thế.
Và ghét là mối quan hệ còn mạnh hơn yêu của bạn, bởi vì tình yêu của bạn rất hời hợt. Ghét của bạn rất sâu. Ghét của bạn là toàn thể di sản kế thừa con vật của bạn. Yêu của bạn chỉ là tiềm năng cho tương lai; nó không là thực tại, mà chỉ là hạt mầm. Nhưng ghét của bạn thì đủ lông đủ cánh, đã phát triển đầy đủ - hàng nghìn năm quá khứ của bạn di chuyển qua các dạng sống khác nhau. Nó có thời gian và không gian để trưởng thành. Chính là chỉ trong con người mà thay đổi mới bắt đầu xảy ra.
Nhưng tôi không thể ngăn cản bất kì ai khỏi ghét tôi, cho nên làm sao tôi có thể ngăn cản bất kì ai khỏi yêu tôi được? Tất cả mọi điều tôi có thể làm là giải thích rằng khoảnh khắc ghét hay yêu hay bất kì cái gì trở thành quan hệ, nó mất đi sự thuần khiết của nó.
Hãy để tình yêu của bạn là trạng thái của hiện hữu. Không phải là bạn rơi vào tình yêu, mà chỉ là bạn đang yêu. Nó đơn giản là bản tính của bạn. Yêu, với bạn, chỉ là hương thơm của bản thể bạn. Cho dù bạn một mình bạn vẫn được bao quanh bởi năng lượng yêu. Cho dù bạn chạm vào vật chất, như cái ghế, tay bạn vẫn đang mưa rào tình yêu - không thành vấn đề với ai hay với cái gì. Trạng thái yêu là không địa chỉ.
Tôi không gợi ý rằng bạn không nên trong trạng thái yêu, nhưng bạn có thể trong trạng thái yêu chỉ nếu bạn vứt bỏ hình mẫu tâm trí cũ của mối quan hệ. Yêu không phải là quan hệ.
Hai người có thể rất đáng yêu cùng nhau. Họ càng đáng yêu hơn, càng ít có khả năng cho bất kì mối quan hệ nào. Họ càng đáng yêu, càng nhiều tự do tồn tại giữa họ. Họ càng đáng yêu, càng ít có khả năng về bất kì đòi hỏi nào, bất kì chi phố inào, bất kì trông đợi nào. Và một cách tự nhiên, không có vấn đề về bất kì thất vọng nào.
Khi hai người trong mối quan hệ và sự mong đợi của họ không được đáp ứng - và chúng không định được đáp ứng - thế thì ngay lập tức yêu biến thành ghét. Trông đợi có đó; bây giờ thất vọng có đó - nhưng trước hết họ đã phóng chiếu trông đợi của mình; bây giờ họ phóng chiếu thất vọng của mình. Cả hai không thể thấy được rằng họ bị bao quanh bởi các ý tưởng vô thức riêng của mình. Và họ đau khổ.
Và, cũng như khi họ tưởng tượng về yêu, họ đã đánh giá người kia, chẳng biết người khác chút nào, bây giờ họ kết án người kia. Đó là lí do tại sao tôi muốn bạn nhớ: đừng có trông đợi nào. Hãy yêu bởi vì yêu là sự trưởng thành bên trong của bạn. Tình yêu của bạn sẽ giúp bạn trưởng thành hướng tới nhiều ánh sáng hơn, hướng tới nhiều chân lí hơn, hướng tới nhiều tự do hơn. Nhưng đừng tạo ra quan hệ.
Hãy nhớ một điều: yêu có khả năng phá huỷ mọi thứ khác, nếu để nó trở thành quan hệ - thế thì yêu sẽ biến mất, và nhân danh của yêu, chi phối, chính trị sẽ chiếm chỗ. Thế thì vấn đề sẽ cứ tăng lên.
Tôi chống lại mọi loại quan hệ. Chẳng hạn, tôi không thích từ "tình hữu nghị," nhưng tôi thích từ "thân thiết". Thân thiết là phẩm chất trong bạn, hữu nghị lại trở thành quan hệ.
Cho nên không có gì sai với yêu cả. Thực tế, không có yêu mọi thứ đều sai. Nhưng yêu là có giá trị tới mức nó nên được bảo vệ khỏi mọi loại ô nhiễm, ô uế, mọi loại độc hại. Quan hệ đầu độc nó. Tôi muốn thế giới bao gồm các cá nhân. Ngay cả từ "đôi lứa" cũng gây tổn thương cho tôi. Bạn đã phá huỷ hai cá nhân, và đôi lứa không phải là điều đẹp.
Hãy để thế giới này chỉ gồm các cá nhân, và bất kì khi nào tình yêu tự phát nở hoa, hãy ca hát nó, nhảy múa nó, sống nó; đừng tạo ra xiềng xích từ nó. Đừng cố gắng cầm giữ ai đó trong tù túng, cũng đừng cho phép bất kì ai cầm giữ bạn trong tù túng.
Thế giới chỉ gồm các cá nhân tự do sẽ là thế giới tự do đích thực.
Được cần tới là một trong những nhu cầu lớn nhất của con người. Do đó tôi không thể quan niệm nổi bất kì khi nào không có tình yêu trong sự tồn tại. Chừng nào nhân loại còn tồn tại, tình yêu sẽ vẫn còn là kinh nghiệm yêu mến nhất. Nó là cái gì đó sẵn có trên trái đất nhưng không thuộc vào trái đất. Nó cho bạn đôi cánh để bay như chim đại bàng qua mặt trời.
Không có tình yêu bạn không có cánh. Nhưng bởi vì nó là chất nuôi dưỡng và nhu cầu thế, nên mọi vấn đề đã nảy sinh quanh nó. Bạn muốn người yêu của mình hay người được yêu của mình là sẵn có cho bạn ngày mai nữa. Nó đã đẹp ngày hôm nay, và bạn lo lắng về ngày mai. Do đó hôn nhân đã đi vào sự tồn tại. Chính là vì sự sợ hãi rằng có lẽ ngày mai người yêu hay người được yêu của bạn có thể rời bỏ bạn - cho nên hãy làm nó thành hợp đồng trước xã hội và trước luật pháp. Nhưng điều đó là xấu - nó tuyệt đối xấu, trá hình. Làm tình yêu thành hợp đồng nghĩa là bạn đang đặt luật pháp lên trên tình yêu; nó nghĩa là bạn đang đặt quần chúng tập thể lên trên cá nhân và dùng sự hỗ trợ của toà án, của quân đội, của cảnh sát, của quan toàn, để làm cho sự tù túng của mình thành tuyệt đối chắc chắn và an toàn. Sáng mai... người ta chẳng bao giờ biết được. Tình yêu tới như làn gió thoảng - nó có thể tới lần nữa, nó có thể không tới. Và khi nó không tới, thế thì chỉ bởi vì luật pháp, bởi vì hôn nhân, bởi vì mối quan tâm về sự kính trọng của xã hội, gần như tất cả các đôi lứa trên thế giới đều bị qui giản thành mãi dâm.
Sống với người đàn bà mà bạn không yêu, sống với người đàn ông mà bạn không yêu, sống vì an toàn, sống vì an ninh, sống vì sự hỗ trợ tài chính, sống cùng nhau vì bất kì lí do nào ngoại trừ tình yêu, đều làm cho nó không là gì khác hơn việc mãi dâm. Tôi muốn mãi dâm biến mất hoàn toàn khỏi thế giới. Tất cả các tôn giáo đã từng nói rằng không nên có mãi dâm - nhưng đây là cách sự ngu xuẩn của con người vận hành. Cùng những tôn giáo mà nói phải không có mãi dâm thì lại là nguyên nhân của mãi dâm, bởi vì một mặt họ hỗ trợ cho hôn nhân và mặt khác họ chống lại mãi dâm.
Hôn nhân bản thân nó là mãi dâm rồi. Nếu tôi tin cậy vào tình yêu của tôi, tại sao tôi phải có hôn nhân? Chính quan niệm về có hôn nhân là dấu hiệu của sự bất tín. Và cái gì đó bắt nguồn từ bất tín sẽ không giúp gì cho tình yêu của bạn phát triển sâu hơn và cao hơn. Nó sẽ phá huỷ tình yêu. Hãy yêu, nhưng đừng phá huỷ tình yêu bằng cái gì đó giả mạo - hôn nhân hay bất kì loại quan hệ nào. Tình yêu là đích thực chỉ khi nó cho tự do. Hãy để điều này là tiêu chuẩn. Tình yêu là đúng chỉ khi nó không can thiệp vào tính riêng tư của người khác. Nó kính trọng tính cá nhân của người đó, tính riêng tư của người đó. Nhưng những người yêu mà bạn thấy trên khắp thế giới, toàn thể nỗ lực của họ là ở chỗ không cái gì được phép riêng tư; mọi bí mật đều phải được nói cho họ. Họ sợ tính cá nhân; họ phá huỷ tính cá nhân của nhau và họ hi vọng rằng bằng việc phá huỷ lẫn nhau, cuộc sống của họ sẽ trở thành sự mãn nguyện, sự hoàn thành. Họ đơn giản trở nên ngày một khổ sở hơn.
Hãy là tình yêu, và nhớ rằng bấy kì cái gì thực bao giờ cũng thay đổi. Bạn đã bị cho khái niệm sai rằng tình yêu thực vẫn còn mãi mãi. Bông hoa hồng thực không còn mãi đâu. Bản thân sinh linh sống đều phải chết đi một ngày nào đó. Sự tồn tại là việc thay đổi thường xuyên. Nhưng khái niệm, quan điểm rằng tình yêu phải thường hằng nếu nó là thực... và nếu tình yêu biến mất một ngày nào đó, thế thì hệ quả tự nhiên là ở chỗ nó đã không phải là tình yêu thực.
Chân lí là ở chỗ tình yêu đã tới bất thần; nó chẳng phải vì bất kì nỗ lực nào về phần bạn. Nó tới như món quà của tự nhiên. Khi nó tới, bạn sẽ không chấp nhận nó nếu bạn đã từng lo lắng về việc đi bất thần của nó một ngày nào đó. Như cách nó tới, nó đi. Nhưng không cần phải lo nghĩ, bởi vì nếu bông hoa này tàn phai, bông hoa khác sẽ tới. Hoa cứ tới mãi mãi, nhưng đừng níu bám vào một bông hoa. Bằng không chẳng mấy chốc bạn sẽ níu bám lấy bông hoa chết. Và đó là điều thực thế đang đấy: mọi người đang níu bám vào tình yêu chết mà có thời đã sống. Bây giờ nó chỉ là kí ức và nỗi đau và bạn bị mắc kẹt bởi mối quan tâm của bạn về sự kính trọng, vì luật pháp.
Karl Marx có quan điểm, quan điểm đúng, rằng trong chủ nghĩa cộng sản sẽ không có hôn nhân. Và khi cách mạng xảy ra ở Nga, trong bốn, năm năm đầu họ đã cố gắng làm tình yêu thành tự do. Nhưng thế rồi họ trở nên nhận biết về những khó khăn thực tế của điều Marx đã không nhận biết - ông ấy chỉ lí thuyết thôi - và khó khăn lớn nhất là ở chỗ nếu không có hôn nhân, gia đình biến mất. Và gia đình lại là xương sống, chính cột sống của xã hội, của quốc gia. Nếu gia đình biến mất, thế thì quốc gia không thể kéo dài được lâu.
Trong vòng năm năm sau cách mạng đảng cộng sản của Nga đã thay đổi toàn bộ quan điểm này. Hôn nhân lại được ủng hộ; li dị là được phép, nhưng rất ngần ngại - mọi chướng ngại đều được tạo ra cho li dị, để cho đơn vị gia đình có thể còn lại, bởi vì bây giờ hợ quan tâm tới việc làm mạnh cho quốc gia. Không có quốc gia sẽ không có chính khách, sẽ không có chính phủ. Và sau đó, họ chưa bao giờ nói về sự kiện là một trong những quan điểm nền tảng của Marx là ở chỗ hôn nhân đi vào sự tồn tại bởi vì tài sản riêng, cho nên khi tài sản riêng biến mất, hôn nhân cũng phải biến mất. Không ai nói về điều đó.
Tôi không muốn gia đình tồn tại, tôi không muốn quốc gia tồn tại - tôi không muốn thế giới bị phân chia thành từng phần. Tôi muốn một thế giới bao gồm những cá nhân tự do sống trong tình yêu tự phát, sống trong im lặng, vui đùa, không kết án vui thú, không sợ địa ngục và không ham muốn đền đáp ở thiên đường - bởi vì chúng ta có thể tạo ra thiên đường ở đây. Chúng ta có mọi tiềm năng để tạo ra nó, nhưng chúng ta không dùng nó. Ngược lại, chúng ta đang tạo ra mọi cản trở.
Tôi không chống lại tình yêu. Tôi ủng hộ tình yêu nhiều lắm; đó là lí do tại sao tôi chống lại quan hệ, chống lại hôn nhân. Có thể là hai người có thể sống cả đời với nhau. Không ai nói rằng bạn phải tách rời, nhưng việc sống cùng nhau này sẽ chỉ là từ tình yêu, không can thiệp và xâm phạm vào tính cá nhân của nhau, vào linh hồn riêng của nhau. Đó là chân giá trị của người kia.
Bạn có thể trong tình yêu, bạn có thể là tình yêu. Và nếu bạn đơn giản đang yêu, nếu bạn đơn giản yêu, thế thì không có khả năng nào cho tình yêu đó biến thành ghét. Bởi vì không có trông đợi, bạn không thể bị thất vọng được. Nhưng tôi đang nói về tình yêu như hiện tượng tâm linh, không như sinh học. Sinh học không phải là yêu, nó là thèm khát. Sinh học quan tâm liên tục tới loài; ý tưởng về yêu chỉ là sự hối lộ sinh học. Khoảnh khắc bạn làm tình với người đàn bà hay đàn ông, bỗng nhiên bạn thấy mình không còn quan tâm nữa, ít nhất trong hai mươi tư giờ. Và điều đó tùy thuộc vào tuổi của bạn - khi bạn trở nên già hơn, bốn mươi tám giờ, bẩy mươi hai giờ...
Có một chỉ huy mới của một căn cứ của đoàn lê dương ngoại quốc Pháp, và viên đại uý đưa ông ta đi thăm xung quanh tất cả các toà nhà. Sau khi đi thăm một vòng, viên chỉ huy nhìn viên đại uý và nói, "Đợi một phút. Anh chưa cho tôi xem cái nhà nhỏ mầu thanh thiên ở đằng kia. Nó dùng để làm gì?"
Viên đại úy nói, "Dạ thưa ngài thấy đấy, đó là chỗ chúng tôi để lạc đà. Bất kì khi nào đàn ông cảm thấy cần đàn bà..."
"Đủ rồi!" viên chỉ huy nói trong sự kinh tởm.
Thế rồi hai tuần sau bản thân viên chỉ huy bắt đầu cảm thấy cần đàn bà. Ông ta đi tới viên đại uý và nói, "Hãy nói cho tôi đôi điều, ông đại uý." Hạ thấp giọng xuống và liếc mắt lén lút nhìn quanh, ông ta hỏi, "Con lạc đà có sớm rỗi rãi không?"
Viên đại uý nói, "Vâng, để tôi xem." Anh ta mở cuốn sổ ra. "Sao, à có, con lạc đà rỗi chiều mai lúc hai giờ."
Viên chỉ huy nói, "Cho tôi vào đó."
Thế là hôm sau vào lúc hai giờ chiều viên chỉ huy đi tới cái nhà nhỏ mầu thanh thiên và mở cửa ra. Bên trong ông ta thấy con lạc đà xinh xắn mà chưa bao giờ thấy cả. Ông ta đóng cửa lại.
Viên đại uý nghe thấy tiếng rống và tiếng la hét, thế là anh ta chạy tới và lao vào trong lều. Anh ta thấy viên chỉ huy trần truồng, bị phủ đầy lông lạc đà và bùn.
"E hèm, xin lỗi ông, thưa ngài," viên đại uý nói, "nhưng điều khôn ngoan hơn là làm như mọi đàn ông khác làm - cưỡi con lạc đà vào thị trấn và tìm đàn bà chứ?"
_________________
Herenow-Consciousness-Alert