Thiên Nữ "Vọng Phu"

Khi ngưòi đang hái hoa lòng say mê lạc thú, niềm vui kia chưa thỏa tử thần đã lôi xa (Pháp cú 48)

Một buổi sáng ở thiên đường, vua trời Đế thích đi vào Lạc viên ở cung trời 33 cùng với một ngàn thiên nữ hầu hạ. Năm trăm nàng leo lên cây hái hoa tung xuống. Năm trăm nàng lượm hoa kết thành tràng để trang sức cho vua trời, chồng của họ.
Một nàng đang hái hoa chẳng may trúng gió nặng, hồn lìa khỏi xác ngay khi ngồi trên cây. Thân thể nàng tan biến mau lẹ theo hơi sương (vì là tiên nên thể xác có phần nhẹ hơn người trần) và thần thức nàng nhập vào thai cung của một phụ nữ thuộc gia đình trưởng giả thành Xá vệ. Khi xuất thai và dần dần lớn thành một thiếu nữ, nàng vẫn nhớ kiếp vừa qua của mình và mong mỏi được trở về cõi trời hầu hạ Đế thích như trước. Nàng thường đến Kỳ viên tinh xá Cấp Cô Độc để cúng dường Phật và chúng tăng với một ước nguyện bất di dịch: "Mong rằng với phước đức này con được trở lại với chồng con". Các tỳ kheo đều lấy làm lạ về lời nói của thiếu nữ, và đặt cho nàng một biệt hiệu là "Vọng phu". Vọng phu tiếp tục bố thí cúng dường như vậy cho đến khi mười sáu tuổi, cha mẹ gả chồng cho nàng và lần hồi sinh hạ được bốn con.

Một ngày kia, sau khi đến tịnh xá cúng dường Phật và chúng tăng trở về, Vọng phu cảm thấy nhức đầu chóng mặt, lên giường nằm một lát rồi trút hơi thở cuối cùng. Thần thức nàng trở về cõi trời 33 trong khi các thiên nữ đang bận rộn kết hoa để trang hoàng cho Đế thích. Khi vua Trời thấy nàng liền hỏi: 
- Sáng nay sao ta không thấy nàng. Nàng đi đâu? 
- Thưa thần thiếp chết giấc một hồi, rời khỏi thiên cung.
 -Nàng nói cái gì thế? Đế thích ngạc nhiên 
- Quả thế, muôn tâu thánh thể, thần thiếp đã chết đi một lát. 
- Rồi nàng tái sinh ở đâu? 
- Tâu, ở một gia đình trong thành Xá vệ. 
- Nàng ở đấy bao lâu? 
- Sau mười tháng ở trong thai, thần thiếp ra khỏi thai mẹ. Khi 16 tuổi, thần thiếp được gả chồng, có bốn con. Thần thiếp đã bố thí tu phước liên miên, ước nguyện được trở về thiên cung sum họp với thánh thể. 
- Đời sống của con người dài bao lâu? 
- Tâu thánh thể, chỉ có một trăm năm thôi ạ! 
- Ôi, ngắn thế kia ư? 
- Dạ, tâu thánh thể. 
- Nếu đời sống con người ngắn ngủi như thế thì chúng phỏng làm được cái gì? Chắc là chúng phải tạo phước lành gấp rút lắm? 
- Dạ không, trái lại, tâu thánh thể, con người dưới ấy vẫn mê ngủ, buông lung, bê tha, làm như chúng sẽ được sống mãi hoài, làm như chúng sẽ không bao giờ già chết. Vua trời nghe xong, buồn rầu bảo: - Nếu như lời nàng nói, con người chỉ sống được có trăm năm, mà lại mê ngủ, buông lung, bê tha thì biết bao giờ chúng mới thoát khỏi khổ?
Ngày hôm sau ở Xá vệ khi chúng tỳ kheo vào làng đến chỗ thường lệ vẫn được nàng Vọng phu tiếp đón, thì thấy lạnh ngắt như tờ. Không có chỗ ngồi, nước uống được xếp đặt như mọi khi. Họ hỏi: 
- Vọng phu đâu rồi? Dân chúng thưa: 
- Bạch chư Đại đức, nàng ấy đã chết chiều qua, sau khi cúng dường trở về. Khi ấy những vị tỳ kheo chưa chứng quả bỗng thấy lòng buồn man mác, nhớ đến những săn sóc chu đáo của người tín nữ hôm qua mới đó, mà nay đã ra người thiên cổ. Trở về họ hỏi Phật: 
- Bạch Thế tôn, Vọng phu tạo phước cúng dường nhiều chỉ cốt để được gặp chồng. Tại sao nàng vừa mới ở với chồng chưa bao lâu, hương lửa đang nồng mà phải chết như vậy? Bây giờ nàng tái sanh ở đâu? 
- Này các tỳ kheo, không phải Vọng phu ước được sống với người chồng hiện tại của nàng đâu. Nàng vọng là vọng cái người chồng cũ của nàng trên cõi trời thứ 33 ấy, và bây giờ đã được toại nguyện. Hiện giờ, nàng đang trở lại hầu hạ Đế thích trong Lạc viên. Một đời nàng trải qua dưới thế gian này không dài bằng nửa buổi sáng trên cung trời Đế thích. 
- Ồ, bạch Thế Tôn, đời con người sao mà ngắn ngủi! Mới buổi sáng nàng ấy cúng dường thực phẩm cho chúng con, mà chiều nay đã nghe nàng chết rồi . 
- Quả thế, các tỳ kheo, đời con người ngắn ngủi lắm. Trong khi chúng khát khao những lạc thú cõi trần mà chưa được thỏa, chúng đã bị thần chết mang đi.

(thuật theo Truyện tích Pháp cú)

Trích: ĐƯỜNG VÀO NỘI TÂM
Thích nữ Trí Hải