Ngay trước cái chết của ông ấy, ai đó hỏi: Có chuyện gì với ông vậy? Cả nhà chất đầy những bài thơ dang dở, và vài bài thơ chỉ cần một cái chạm -- dòng cuối cùng, hay ba dòng có đó một dòng bị thiếu. Tại sao ông không thể hoàn chỉnh chúng?
Coleridge tương truyền đã nói: "Ai có thể hoàn chỉnh chúng? Tôi chưa bao giờ viết một lời. Khi tôi không hiện hữu, thế thì cái gì đó giáng xuống. Chỉ ba dòng tới; tôi đã chờ đợi dòng thứ tư nhưng nó không bao giờ tới. Và tôi không thể hoàn chỉnh được nó vì nó sẽ tới từ bình diện khác của hiện hữu. Tôi đã không hiện hữu khi ba dòng này tới, và tôi sẽ có đó quá nhiều khi dòng thứ tư được thêm vào. Tôi có thể thêm vào nó, nhưng cái đó sẽ chỉ là giả. Nó sẽ là cái gì đó bị áp đặt -- nó sẽ không có dòng chảy, nó sẽ không đích thực, nó sẽ không thực. Cho nên tôi có thể làm gì được? Tôi có thể đơn giản đợi."
Ông ấy đã đợi cho những bài thơ nào đó trong hai mươi năm, và thế rồi dòng này, dòng bị thiếu sẽ giáng xuống, và ông ấy sẽ thêm nó.
Người ta nói về một trong những nhà thơ vĩ đại nhất của Ấn Độ, Rabindranath Tagore, rằng bất kì khi nào ông ấy viết thơ hay vẽ tranh, ông ấy sẽ trở thành tự ý thức tới mức ông ấy sẽ quên ăn, ông ấy sẽ quên uống, ông ấy sẽ quên ngủ. Ngay cả vợ ông ấy sẽ tới nhưng ông ấy không có khả năng nhận ra ai đang đứng trước ông ấy. Cho nên bất kì khi nào ông ấy ở trong tâm trạng sáng tạo, không ai sẽ quấy rầy ông ấy, không ai sẽ tới gần nhà ông ấy. Ông ấy ở trong trạng thái hiện hữu khác tới mức quầy rầy ông ấy có thể là tai hoạ. Trong ba ngày, bốn ngày, thậm chí nhiều tuần, ông ấy sẽ không ăn, ông ấy sẽ không làm bất kì cái gì. Ông ấy đã trở thành chỉ là phương tiện -- ông ấy là MỘT.
Chuyện xảy ra là cuốn sách của Rabindranath, Geetanjali, mà với nó ông ấy được trao giải thưởng Nobel, đã trở nên nổi tiếng thế giới. Đích thân ông ấy đã dịch nó vì ông ấy đã viết trong tiếng Bengali. Bản gốc trong tiếng Bengali và đích thân ông ấy đã dịch nó sang tiếng Anh. Nhưng ông ấy không tự tin thế, dịch văn xuôi là dễ, rất, rất khó dịch thơ, cho dù nó là của riêng bạn.
Thơ ca tồn tại ở đâu đó bên ngoài văn phạm -- nó nhiều âm nhạc hơn, ít ngôn ngữ hơn, nó nhiều cảm tính và ít ý nghĩ. Nó lẩn tránh, và đó là cái đẹp của nó -- bạn không thể cố định được nó. Nó giống như dòng sông chuyển động, nó không như cái ao. Văn xuôi giống ao, thơ ca giống sông.
Rabindranath đã thử trong nhiều ngày; ông ấy sẽ làm việc trên từng đoạn. Thế rồi ông ấy dịch nó hoàn toàn. Nhưng không tự tin, ông ấy đề nghị C. F. Andrews giúp đỡ. C. F. Andrews là một trong những đồng nghiệp của Mahatma Gandhi, ông ấy đã hết sức làm việc cho nền độc lập của Ấn Độ. C. F. Andrews nhìn qua nó và ông ấy nói: "Nó thật kì diệu, hay! Chỉ ở bốn chỗ tôi muốn thay đổi nó vì ở bốn chỗ nó không đúng văn phạm." Thế là ông ấy đổi nó ở bốn chỗ, chỉ bốn từ, và Rabindranath đã rất hài lòng. Andrews nói: "Giờ nó ổn rồi."
Rabindranath đem nó tới London. Trước khi nó được xuất bản ông ấy mở cuộc tụ tập nhỏ các nhà thơ tại nhà của Yeats, một trong những nhà thơ lớn của Anh. Gần hai mươi nhà thơ, tất cả đều nổi tiếng, đã tụ tập lại -- họ lắng nghe. Thế rồi Rabindranath hỏi: "Các ông có cảm thấy cái gì bị thiếu không?" Yeats đứng dậy và ông ấy nói: "Tại bốn chỗ cái gì đó sai." Rabindranath ngạc nhiên. Ông ấy không thể tin được điều đó vì không ai khác biết rằng C. F. Andrews đã thay đổi cuốn sách ở bốn chỗ. Ông ấy hỏi: "Bốn chỗ đó là chỗ nào?" -- và chúng đích xác là cũng các chỗ đó. Yeats nói: "Ở bốn chỗ này dòng chảy đã dừng lại. Ai đó khác đã đặt bốn lời đó vào, không phải ông."
Yeats là nhà thơ rất cảm nhận; ông ấy có thể cảm thấy rằng dòng sông ở đâu đó đã trở thành ao, rằng ai đó khác từ một bình diện hiện hữu khác đã bước vào, rằng cái gì đó đã trở thành giống khối chắn; sông không tuôn chảy dễ dàng sau đó như nó đã chảy trước đó. Đã có hòn đá, tảng đá ở đâu đó. Văn phạm giống như đá -- nó là chết.
Thế rồi Rabindranath nói: "Vâng, C. F. Andrews đã gợi ý những lời này, và ông ấy là người Anh, cho nên ông biết rõ hơn. Tiếng Anh không phải là tiếng mẹ đẻ của tôi." Ông ấy nói thêm: "Đây là bốn lời tôi đã dùng trước khi Andrews sửa nó." Yeats nói: "Chúng là phi văn phạm nhưng chúng có tính thơ ca, chúng có dòng chảy, cho nên quên văn phạm đi và giữ lại dòng chảy."
Tại chính trung tâm, dòng chảy là một thứ. Văn phạm là không liên quan, văn phạm tồn tại trên bề mặt; tại trung tâm -- chỉ có dòng chảy năng lượng. Bình diện khác của hiện hữu là được cần. Khi cái gì đó từ cõi Bên kia giáng vào bạn, bạn cần là một.
Từ "Trở về Cội nguồn"
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét