Bài học về Lòng từ bi từ Đức Đạt Lai Lạt Ma.

“Nếu bạn muốn người khác hạnh phúc, hãy thực hành tâm từ bi.
Nếu bạn muốn mình hạnh phúc, hãy thực hành tâm từ bi.”
Đức Dalai Lama 14
Gần đây tôi đã tham dự buổi thuyết giảng của Đức Đạt Lai Lạt Ma tại trường Đại Học California, Irvine nhân buổi lễ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 80 của Ngài. Ngài nói rằng tất cả những điều Ngài muốn cho ngày sinh nhật của mình là lòng từ bi; một đặc điểm mà Ngài tin là có thể chiến thắng được bất cứ việc gì. Việc đó đã kích thích sự tò mò nơi tôi. Với tất cả những sự xung đột diễn ra trên thế giới và các vấn đề có thể được giải quyết nếu có thêm lòng từ bi, tôi nghĩ nó sẽ làm sáng tỏ cho việc nghiên cứu các quan điểm của Đức Đạt Lai Lạt Ma về lòng từ bi.
Các giảng thuyết về lòng từ bi của ngài được đặt trên căn bản của Phật Giáo Tây Tạng. Thuật ngữ lòng từ bi của tiếng Tây Tạng là nying je, mà theo lời nói của Đức Đạt Lai Lạt Ma, “có nghĩa là tình yêu, tình thương, sự ân cần, nhẹ nhàng, tinh thần rộng lượng và nhiệt tình.” Những người có những đặc điểm này muốn giúp đỡ những người đau khổ. Nếu các bạn nhìn vào gốc chữ La-tinh của từ lòng từ bi, chúng là com, có nghĩa là với, và pati, có nghĩ là đau khổ. Do đó, nghĩa đúng của từ lòng từ bi là đau khổ.
Khi Đức Đạt Lai Lạt Ma đến Dưỡng đường Mayo (Mayo Clinic) tại Rochester, MN để kiểm tra sức khỏe định kỳ, Ngài đã trao đổi ý kiến về tầm quan trọng của việc thực hành tâm từ bi để hóa giải tâm trạng căng thẳng. Ngài đã nói với một vài bác sỹ và các chuyên viên y tế khác, “Lòng từ bi mở lòng chúng ta. Sợ hãi, tức giận, và ganh tị làm tâm chúng ta trở nên nhỏ hẹp.” Ngài cho rằng có lòng từ bi đối với người khác là một cách giúp con người có được sức mạnh khi đối mặt với những vấn đề sức khỏe và những sự lo lắng.
Ngài giảng rằng lòng từ bi và sự bình yên nội tâm là điều quan trọng và điều đó dẫn đến những điều khác. Khi thực hành tâm từ bi, bạn cũng sẽ giúp cho chính bản thân mình. Có được tâm bình an trước khi giúp người khác là điều quan trọng. Chăm sóc cho chính bản thân bạn trước khi giúp người khác cũng là điều quan trọng. Một khi có được sự bình yên nội tâm thì bạn có thể bắt đầu giúp người khác và khi bạn giúp người khác, bạn tiếp tục làm cho tâm bình an của mình mạnh hơn. Việc thực hành tâm từ bi giúp con người quan hệ với nhau tốt hơn. Chúng ta cần nỗ lực để nhìn thấy một thế giới như thực thay vì làm thế nào để hiệu chỉnh chúng. Có rất nhiều nỗi đau trên thế gian này mà chúng ta vờ như không biết đến. Nếu mở mắt nhìn rõ nó, chúng ta sẽ gần với hiện thực hơn mà trong đó mọi người đều có lòng từ bi và sự hiểu biết. Tôi là một thành viên hội đồng quản trị Trung Tâm Giáo Dục Trẻ Em Mù (Blind Children’s Learning Center) tại North Tustin, bang California. Đôi khi cha mẹ đăng ký cho con mình với đầy đủ thị giác học cùng với những trẻ bị giảm thị lực tại trường này. Đây là một loại hình giáo dục tốt nhất mà một đứa trẻ có thể có được. Khi trẻ được tiếp xúc với những trẻ khác ít may mắn hơn chúng, việc này làm cho chúng mạnh mẽ hơn nhiều. Có một sự khác biệt giữa lòng thương hại và lòng từ bi. Khi trẻ có thị giác biết tốt hơn về trẻ bị giảm thị giác thì chúng có khả năng có lòng từ bi hơn đối với những trẻ giảm thị giác đó.
Đức Đạt Lai Lạt Ma nói rằng lòng từ bi “thuộc về loại tình cảm mà nhận thức đã phát triển hơn.” Lòng từ bi là một sự trộn lẫn giữa lòng cảm thông và lý trí. Khi chúng ta thực hành tâm từ bi, chúng ta sẽ có thêm sức mạnh, sự bình an, lòng hoan hỷ và việc này sẽ lan tỏa tới tất cả mọi người mà chúng ta giao tiếp. Chúng ta càng có lòng từ bi hơn đối với người khác, chúng ta sẽ càng nhận được nhiều tình thương và sự ân cần hơn. Lòng từ bi lan toả từ người này sang người khác. Khi bạn có lòng (từ bi) với người khác, họ sẵn lòng (từ bi) hơn với bạn. Ví dụ, một trong những người bạn tốt của tôi đã bất ngờ đãi tôi ăn tối vào một đêm nọ. Khi tôi về nhà, tôi cảm thấy ngọt ngào hơn đối với họ.
Đức Đạt Lai Lạt Ma nói rằng có ba mức độ của lòng từ bi. Mức đầu tiên là sự đồng cảm: hãy tưởng tượng bạn sẽ cảm thấy như thế nào nếu bạn đi trong giày của người khác. Giai đoạn thứ hai là gây nguồn cảm hứng để luyện tập. Giai đoạn này đòi hỏi người ta đặt lòng từ bi lên trên cuộc sống khoái lạc. Một ví dụ cho việc này là gần đây bạn tôi, Fred, đang vui ở nhà khi bạn anh ấy gọi điện nói anh ta bị mắc kẹt giữa sa mạc cách xa đây 4 giờ lái xe. Fred ra ngoài để trợ giúp bạn mình. Luyện tập liên tục ở giai đoạn này là cần thiết và là giai đoạn khó khăn nhất trong ba giai đoạn vì nó liên quan đến quyết định liên tục. Người thực hành tâm từ bi trong giai đoạn này có thể trở nên mệt mỏi và nản chí như Fred có thể trở nên như vậy khi lái xe đến sa mạc. Tính kiên nhẫn thông qua điều này sẽ làm tăng trưởng lòng từ bi. Giai đoạn thứ ba là “sự hiện diện liên tục của lòng từ bi lớn hơn.” Mọi người trong giai đoạn này liên tục cảm thấy người khác đau khổ như chính họ đau khổ.
Đức Đạt Lai Lạt Ma nói rằng chúng ta nên thực hành tâm từ bi ngay cả với những người làm hại chúng ta. Ngài nói rằng bạn không nên gán cho người khác là bạn hay là thù vì một người nào đó có thể một lần đã giúp bạn và lần khác làm tổn thương bạn.

 Đức Đạt Lai Lạc Ma nói rằng người nào mà bạn xem là kẻ thù có thể giúp bạn thực hành tâm từ bi. Ngài nói rằng họ cũng sẽ giúp chúng ta luyện tập sự khoan dung và tính kiên nhẫn. Chúng ta không thể luyện tập lòng khoan dung với người mà chúng ta tôn trọng. Nếu suy nghĩ cách này không có hiệu quả thì chúng ta có thể tưởng tượng một người khác làm những việc tốt đẹp cho chúng ta cho đến khi những cảm giác ghét bỏ tiêu tan.
Điều thiết yếu là hãy thương yêu lấy chính bản thân mình. Nếu không thương yêu chính bản thân mình thì làm sao chúng ta có thể mở rộng lòng thương yêu đó đối với người khác? Lòng từ bi chúng ta dành cho người khác là một sự mở rộng lòng từ bi chúng ta dành cho chính mình. Khi chúng ta tặng món quà lòng từ bi cho người khác, đây là một bước tiến đến sự thay đổi thế giới.

“Tình thương và lòng từ bi là cần thiết chứ không xa xỉ. Không có tình thương và lòng từ bi, nhân loại không thể sống còn.”
Đức Đạt Lai Lạt Ma.

“Love and compassion are necessities, not luxuries. Without them humanity cannot survive.”
Dalai Lama 14

Tác giả:Margaret Moodian: Educator, Nonprofit Leader,
Court Appointed Special Advocate for Foster Youth, Ed.D.
Dịch giả: Tường Anh Xuân Hà