Khung Cửa Hẹp

... Trong đời sống một điều mà hầu như ai cũng cần có đó là mối quan hệ xã hội. Phải có cha con, chồng vợ, bạn bè, câu lạc bộ, hội đồng hương v.v… vì con người luôn muốn tìm cái gì đó “đồng thanh tương ứng đồng khí tương cầu” nhất là những người bạn tri kỷ, đồng tâm nhất trí, hiểu biết lẫn nhau, nhưng trên thực tế khó có ai tìm được người luôn đồng chí hướng với mình trong suốt cuộc đời, nên thế nào cũng có ngày đi vào ngõ rẽ, nhất là khi đạo đời hai hướng.
Nho giáo nói: "Tính tương cận, tập tương viễn" Bản tính thì gần nhau nhưng sự huân tập thì lại xa dần, giống như gốc thì chung nhau nhưng ngọn thì mỗi hướng khác nhau. Khi bạn tâm giao bỗng nhiên đổi hướng thì bắt đầu cảm thấy cô đơn không chịu nổi, vì vậy lại tiếp tục đi tìm mối quan hệ mới. 
Ở Đời cô đơn thật là bất hạnh, nhưng trong Đạo thì cô đơn là điều kiện tất yếu để trở về thầm lặng khám phá chính mình. Đó là “khung cửa hẹp” để vào Nước Chúa.
Nên Chúa nói “Ta là đường đi, lẽ thật và sự sống, chẳng bởi Ta không ai đến được cùng Cha” nghĩa là không trở về với chính mình (Tứ Niệm Xứ), Không sống đúng đạo lý (Bát Chánh Đạo) thì không thể nào thấy được Chân Lý Rốt Ráo (Niết-bàn). Cho nên cô đơn đúng là một điều kỳ diệu. Nhất là cô đơn chịu đựng một mình những khổ đau, thăng trầm, bất hạnh giữa cuộc đời mà không cần than thân trách phận với ai, không cần tìm lời an ủi, thì chính những uất ức, khổ nhục ấy mới giúp mình lớn mạnh, cũng như bùn dơ hôi hám giúp sen nở ngát hương. 

Khi thật sự trở về trọn vẹn với chính mình mới thấy ra cô đơn là điều tuyệt diệu, vì chỉ khi cô đơn đến tận cùng thì tâm mới thật sự mở ra vô lượng (Tứ vô lượng, tâm). Ngược lại khi cố tìm nơi nương tựa bên ngoài, nương tựa vào người bạn tri kỷ thì tâm liền bị ràng buộc trong mối quan hệ nhỏ hẹp rất dễ bị tổn thương. Đó là lý do vì sao khi mất đi tình bạn ấy thì cảm thấy cô đơn hụt hẩng và đớn đau. Đức Phật khai ngộ cho rất nhiều người nhưng không bao giờ muốn ai lệ thuộc vào mình và Ngài cũng không bao giờ lệ thuộc vào ai.

HT. Viên Minh

Trích: Trà Đạo Bửu Long 19.08.17

Xin được giới thiệu tác phẩm nổi tiếng "Khung cửa hẹp" của André Gide, dịch giả: thi sĩ Bùi Giáng.

➽KHUNG CỬA HẸP

... Dường như số phận, Chúa Trời, thế lực siêu nhiên và chính năng lượng tự tại trong mỗi con người luôn là một cuộc tranh đấu bền bỉ không thôi. Tư tưởng thông tuệ của nhà văn đạt giải Nobel - André Gide cộng với thi pháp dịch tài hoa của thi sĩ Bùi Giáng đã tạo ra một “Khung cửa hẹp” hoàn chỉnh và mang nó đến với bạn đọc, như một lời gửi gắm ý vị, sâu xa…

ST