Nắm và Dựa

Chúng ta luân hồi bởi vì chúng ta luôn luôn có cái để nắm và có cái để dựa. Đây là câu nói rất là quan trọng là tại sao? Có người thích tiếng, có người thích tiền, có người thích tình có người thích quyền lực, có người thích Phước báo, có người thích trí tuệ có người thích thiền định v.vv... Nhưng mà có cái thích thì còn có cái chỗ dựa là chúng ta còn có cái luân hồi.
Nhiều lần và rất nhiều lần Đức Phật kể chuyện quá khứ :“Này các Tỳ Kheo trong nhiều đời quá khứ dầu là một người cư sĩ có đầy đủ tiền bạc, tình cảm hay là người xuất gia chứng đắc được thiền định, thần thông,ta luôn luôn thiết tha đi tìm 1 cái gì thật sự có cốt lõi , nhưng mà cái sau cùng mà ta thấy được chỉ là những cây chuối mà thôi“.
Các vị có biết cây chuối không? Cây chuối mình lột từng bẹ từng bẹ ra thì nó còn cái gì? Chỉ còn lại là hư không thôi. Nó sâu sắc ở chỗ đó. Cho nên ngài nói là người cư sĩ có tiền có tiếng có quyền là một người xuất gia có thần thông, có giới hạnh có thiền định, và ta luôn luôn thiết tha đi tìm cái gì đó có cốt lõi để nắm để dựa. Cái nhận thức đó là cái nhận thức của phàm. Nhưng mà kiếp cuối cùng ở gốc bồ đề khi mà ngài phát hiện ra là không có gì để nắm để dựa vì tất cả là Danh và Sắc là vô thường, khổ, vô ngã. Kiếp cuối cùng này ngài trở thành vị Chánh Đẳng Chánh Giác là vì sao? Vì cái thấy này mới là cái thấy rốt ráo .
Tất cả đời sống này chỉ để buông thôi, nên nhớ! Cho nên Niệm là gì? Niệm là mình bỏ dần các thói quen buông không có tiếp tục nắm nữa . Các vị có biết ghét cũng là một cái nắm. Không phải mình thích mình thương mới là nắm mà mình ghét cũng là một kiểu nắm , tiếng Việt mình có chữ ghim, thí dụ mình nói có 1 câu mà ổng ghim trong bụng , thì cái ghim này được gọi là nắm.
Tôi giảng cho đám đông cũng giảng cho mấy người ở xa nghe, tôi phải nói dài dòng, nhưng tôi mong một ngày nào đó mà trước mặt tôi là một hội chúng không cần đông , tôi nói tắt cũng hiểu. Thí dụ tôi nói là Tứ Niệm Xứ nên chú trọng Niệm trước rồi Tuệ sau, nói như vậy là hiểu. Thì khi có cái Niệm ngon lành rồi thì tự nhiên cái Tuệ nó thành tựu chứ không cần phải lo lắng cái gì hết.
Khi tôi ghét 1 người cũng có nghĩa là tôi tìm cách giữ họ lại trong lòng tôi, khi tôi thương ai đó cũng có nghĩa là tôi giữ người đó lại trong lòng của tôi. Cho nên cái Chánh Niệm trong Tứ Niệm Xứ là gì? Có nghĩa là dần dần từng bước từ bỏ thói quen nắm và dựa chỉ vậy thôi. Còn có chỗ nắm thì còn có chỗ dựa.
Còn chỗ nắm còn chỗ dựa là chúng ta không thể nào ra khỏi chiếc tàu đang chìm.

SƯ GIÁC NGUYÊN-TOẠI KHANH