Một chú chim tự do vút theo cánh gió
và bồng bềnh xuôi dòng
cho đến khi dòng chảy chấm dứt
và nhúng đôi cánh của chú
vào ánh nắng vàng cam
và dám dành cả bầu trời.
và bồng bềnh xuôi dòng
cho đến khi dòng chảy chấm dứt
và nhúng đôi cánh của chú
vào ánh nắng vàng cam
và dám dành cả bầu trời.
Nhưng một con chim đang lén nhảy
trong chiếc lồng chật hẹp
ít khi nhìn thấy được xuyên qua
những song sắt giận dữ
cánh chim bị cắt xén
chân chim bị cột chặt
vì thế chú chim rướn cổ để cất tiếng hót.
Chú chim trong lồng hót
với giọng rung rung đầy sợ hãi
về những điều tuy chưa biết
nhưng chú vẫn hằng khao khát
và điệu hát của chú đã được nghe
trên ngọn đồi xa xa
vì chú chim trong lồng
hót lên khúc tự do.
Chú chim tự do nghĩ đến một cơn gió mát khác
những cơn gió mùa* dịu dàng thổi xuyên qua rừng cây xào xạc
và những con sâu no tròn đang chờ đợi trên bãi cỏ ngập ánh bình minh rực rỡ
và chú gọi bầu trời là của riêng mình.
Nhưng chú chim bị nhốt trong lồng đang đứng trên nấm mồ của những giấc mơ
cái bóng của nó đang kêu gào trong tiếng thét hãi hùng của cơn ác mộng
đôi cánh của chú bị cắt xén và đôi chân bị cột chặt
vì vậy chú chim rướn cổ để hót.
Chú chim trong lồng cất tiếng hót
với giọng run run đầy sợ hãi
về những điều tuy chưa biết
nhưng chim vẫn hằng khao khát
và điệu hát của chú đã được nghe
trên ngọn đồi xa xa
vì chú chim trong lồng
hót lên khúc tự do.
Cao Thu Cúc dịch
I Know Why The Caged Bird Sings
The free bird leaps
on the back of the wind
and floats downstream
till the current ends
and dips his wings
in the orange sun rays
and dares to claim the sky.
But a bird that stalks
down his narrow cage
can seldom see through
his bars of rage
his wings are clipped and
his feet are tied
so he opens his throat to sing.
The caged bird sings
with fearful trill
of the things unknown
but longed for still
and his tune is heard
on the distant hill
for the caged bird
sings of freedom
The free bird thinks of another breeze
an the trade winds soft through the sighing trees
and the fat worms waiting on a dawn-bright lawn
and he names the sky his own.
But a caged bird stands on the grave of dreams
his shadow shouts on a nightmare scream
his wings are clipped and his feet are tied
so he opens his throat to sing
The caged bird sings
with a fearful trill
of things unknown
but longed for still
and his tune is heard
on the distant hill
for the caged bird
sings of freedom.
Maya Angelou
Nguồn: PoemHunter.com
Chú thích của người dịch:
Maya Angelou : Tên thật là Marguerite Ann Johnson, sinh ngày 4/4/1928, là một tác giả người Mỹ gốc Phi, bà là nhà thơ, nhà viết kịch bản, nhà hoạt động tích cực cho phong trào Dân Quyền ( bà từng làm việc với Martin Luther King), là diễn viên, đạo diễn, nhà báo, giáo sư đại học… là một người tài năng và giàu nghị lực, bà đã vượt qua cuộc đời đầy sóng gió và vươn lên đạt đến đỉnh cao danh vọng.
Bà đã nhận được nhiều giải thưởng, nhiều huy chương danh dự , được trao tặng hơn ba mươi bằng tiến sĩ danh dự. Bà cũng là người đầu tiên được mời đọc thơ trong buổi lễ đăng quang của tổng thống Bill Clinton năm 1993 kể từ khi nhà thơ Robert Frost được mời đọc thơ trong buổi lễ đăng quang của tổng thống Kennedy năm 1961.
Tác phẩm nổi tiếng của bà là: Tôi Biết Vì Sao Chim Trong Lồng Lại Hót.
* Trong nguyên tác chữ ‘Trade wind’ theo danh từ địa lý là ‘gió mậu dịch’. Ở đây, vì trong một bài thơ, tôi xin mạn phép dùng chữ ‘gió mùa ‘ .
Bà đã nhận được nhiều giải thưởng, nhiều huy chương danh dự , được trao tặng hơn ba mươi bằng tiến sĩ danh dự. Bà cũng là người đầu tiên được mời đọc thơ trong buổi lễ đăng quang của tổng thống Bill Clinton năm 1993 kể từ khi nhà thơ Robert Frost được mời đọc thơ trong buổi lễ đăng quang của tổng thống Kennedy năm 1961.
Tác phẩm nổi tiếng của bà là: Tôi Biết Vì Sao Chim Trong Lồng Lại Hót.
* Trong nguyên tác chữ ‘Trade wind’ theo danh từ địa lý là ‘gió mậu dịch’. Ở đây, vì trong một bài thơ, tôi xin mạn phép dùng chữ ‘gió mùa ‘ .