Hỏi: Thầy ơi, có 1 người bạn khác nói với con rằng: "Nghĩ ai tốt thì sẽ tốt, nghĩ ai xấu thì sẽ xấu", xin thầy chỉ dạy con giữa người với người thế nào là sai và thế nào là đúng trong xã hội bây giờ? Khi mình nhận xét một người là đúng hay sai, vậy mình có thực sự đúng không ạ?
Thầy Viên Minh: Không phải nghĩ ai đó tốt thì sẽ tốt, nghĩ ai xấu thì sẽ xấu, mà ai cũng có mặt tốt và mặt xấu, nên nếu thấy mặt tốt thì ai cũng tốt, thấy mặt xấu thì ai cũng xấu. Cho nên thầy mới nói: chấp nhận một người vì mặt tốt của người ấy thì vô tình lấy luôn cả mặt xấu, loại bỏ một người vì mặt xấu thì vô tình cũng loại bỏ luôn cả mắt tốt của người ấy. Khi con chỉ nhìn người khác để phê phán thì con đã bỏ mất cơ hội tự biết chính mình. Không biết mình thì không bao giờ có tình thương yêu, thông cảm và bao dung hỷ xả. Vậy tốt nhất là con nên quay lại biết mình nhiều hơn, đừng quan tâm đến tốt xấu của người.
Đúng-sai, xấu-tốt, được-mất, hơn-thua v.v... là hai mặt của cuộc sống để giúp con thấy ra sự thật. Nếu con cứ phân vân chọn lựa mặt này mặt kia thì con không bao giờ thỏa mãn. Nhưng nếu con thấy ra cả hai mặt thì thật ra chúng bổ túc cho nhau. Nhận ra cái sai mới biết cái đúng, thấy ra điều xấu mới hiểu điều tốt v.v... cho nên người ta nói thất bại là mẹ thành công, phải không? Tại sao con chỉ muốn tốt cho mình mà không nghĩ tốt cho người khác? Thực ra mọi sự mọi vật đều tốt nếu con biết học ra từ đó bài học giác ngộ.
Hỏi: Con cám ơn những lời khuyên của thầy, thầy đã giúp con giải tỏa được khúc mắc trong lòng bấy lâu nay. Thay vì tìm kiếm những câu trả lời, những thứ được gọi là đúng sai, xấu tốt của người này người kia, nhờ sự giúp đỡ của thầy, nhờ duyên được biết thầy mà con đã có thể trở về với chính mình với thân tâm của con.
Thầy Viên Minh: Sādhu lành thay! Thầy rất hoan hỷ khi con nhận ra rằng nên trở về trọn vẹn trong sáng biết mình hơn là hướng ra bên ngoài để thấy thị phi của người khác. Đó là nhận thức rất đúng, mà cũng là một tiến bộ rất lớn. Khi tâm hướng ngoại thì thường bận tâm đánh giá đúng-sai, xấu-tốt... của người nên cứ mãi sinh tâm phân biệt bên ngoài mà quên rằng bên trong chính mình phiền não đang ngày càng phát triển một cách vô thức. Phiền não ngủ ngầm này vô cùng nguy hiểm, chỉ khi nào sáng suốt tự biết mình thì mới không còn bị phiền não này chi phối. Chúc mừng con đã thấy ra điều này.
